رزین پلی استر ماده ای است که در مجسمه سازی و کارهای صنعتی و تولید سنگ مصنوعی مورد استفاده قرار می گیرد. رزین پلی استر وقتی با هاردنر (خشک کن) مخلوط می گردد پس از مدتی حرارت آن بالا می رود و به حالت ژله در می آید و سپس سخت و محکم می گردد. به هنگام سفت شدن پلی استر، مولکول ها به هم نزدیک شده و مقداری از محلول نیز تبخیر می گردد، در نتیجه، حجم پلی استر بعد از بستن، اندکی کاهش می یابد. پلی استر سخت شده را دیگر نمی توان به حالت مایع برگرداند و مناسب ترین درجه برای کار با پلی استر، حرارت بیست درجه می باشد.
رزین پلی استر ماده ای است که در مجسمه سازی و کارهای صنعتی و تولید سنگ مصنوعی مورد استفاده قرار می گیرد. رزین پلی استر وقتی با هاردنر (خشک کن) مخلوط می گردد پس از مدتی حرارت آن بالا می رود و به حالت ژله در می آید و سپس سخت و محکم می گردد.
.
به هنگام سفت شدن پلی استر، مولکول ها به هم نزدیک شده و مقداری از محلول نیز تبخیر می گردد، در نتیجه، حجم پلی استر بعد از بستن، اندکی کاهش می یابد. پلی استر سخت شده را دیگر نمی توان به حالت مایع برگرداند و مناسب ترین درجه برای کار با پلی استر، حرارت بیست درجه می باشد.
پلی استر مایع، بوی زننده ای دارد و اگر روزانه مقدار پنج کیلوگرم از آن مصرف شود بی ضرر است، ولی بیش تر از این مقدار را باید در اتاقی که تهویه می شود، انجام داد.
رزین پلی استر به بعضی اجسام مانند چوب می چشبد. برای جلوگیری از این امر می توانیم از پارافین و یا فیلم نیز استفاده کنیم. فیلم، مایعی است که با قلم مو بر سطح قالب زده می شود و پس از خشک شدن، یک لایه نایلون مانند نازک ایجاد می کند. رزین پلی استر باید در جای خنک و تاریک نگهداری شود. عمر رزین در صورتی که مرغوب باشد، به دوازده ماه می رسد. پلی استر بعد از بستن، محکم، غیر سمی و غیر متخلخل می گردد و می توان آن را سوهان زد و یا با مته سوراخ نمود. انواع رنگ های پودری را می توان با رزین پلی استر مخلوط نمود تا به صورت رنگین در آید. رزین پلی استر در مقابل نور تغییر رنگ نمی دهد. هاردنرهای مورد استفاده در پلی استر، به دو صورت مایع و خمیری وجود دارند که کار کردن با نوع خمیری ساده تر است، هاردنر مایع به رنگ آب است و بوی تندی دارد.
میزان هاردنر در رزین پلی استر:
با کم و زیاد کردن هاردنر، می توان زمان سفت شدن را تنظیم نمود. قانون کلی میزان هاردنر در رزین پلی استر های شفاف، ۲ درصد است. رزین پلی استر در لایه های نازک خیلی به کندی سفت می شود و قسمت بالای آن به حالت چسبنده باقی می ماند. در این موارد، باید مقدار هاردنر را به ۴ درصد رساند. اگر ضخامت پلی استر زیاد باشد، احتمال ترک خوردگی پیش می آید که در این مورد، باید میزان هاردنر را یک درصد انتخاب نمود. وقتی که قالب پلاستیکی است و نسبت به حرارت حساس می باشد نیز باید میزان هاردنر را کاهش داد. اگر مقدار هاردنر از ۴ درصد تجاوز کند، باعث می شود پلی استر خیلی ترد و شکننده شود. برای این که پلی استر حالت قابل انعطافی داشته باشد، بایستی میزان هاردنر را یک درصد گرفت.
ماده شتاب دهنده در رزین پلی استر (کاتالیزور):
ماده شتاب دهنده، مایعی است به رنگ بنفش که از ترکیبات کبالت است. مقدار ماده شتاب دهنده در رنگ و زمان بستن پلی استر تاثیر می گذارد. بسیاری از شتاب دهنده ها زمان سفت شدن را به جلو می اندازند و باعث می شوند پلی استر میل به زردی یا قرمزی پیدا کند. ماده شتاب هنده در ایجاد حرارت به هنگام بستن نیز تاثیر می گذارد. وقتی ماده شتاب دهنده بیشتر باشد، به دلیل تسریع عمل پلیمریزاسیون، حرارت بیشتری تولید می گردد. برای آماده کردن پلی استر اول ماده شتاب دهنده را در آن می ریزیم و خوب به هم می زنیم و سپس ماده ی هاردنر را به آن می افزاییم. باید بسیار دقت داشت که هیچ گاه شتاب دهنده و هاردنر را همزمان با هم مخلوط نکرد، زیرا واکنش نشان داده و تولید گرمای زیاد و در نهایت آتش سوزی و یا انفجار می کند.
زمان بستن پلی استر:
زمان بستن پلی استر به مقدار ماده شتاب دهنده و مقدار ماده هاردنر و دمای هوای اتاق بستگی دارد. زمان بستن پلی استر شفاف، طولانی تر از زمان بستن پلی استر غیر شفاف است. درجه حرارت پایین در اتاق باعث می شود عمل بستن به تعویق بیفتد. اگر درجه حرارت اتاق زیر ۱۵ درجه سانتی گراد باشد، در پلی استر شفاف عمل سفت شدن صورت نمی گیرد. در این صورت گفته می شود که پلی استر منجمد شده است. ولی پلی استر غیر شفاف در حرارت بالای ۱۲ درجه می تواند سفت شود.
لایه های نازک پلی استر برای سفت شدن به مدت طولانی تری نیاز دارند. پلی استر بعد از بستن، تا چندین روز به سخت شدن ادامه می دهد. بنابراین باید برای صاف کاری آن بعد از چند روز که از قالب بیرون آمد اقدام نمود. مدت بستن پلی استر را می توان با قرار دادن مجسمه در فر آشپزخانه در حرارت ۵۰ تا ۸۰ درجه به نیم ساعت رساند.
میزان انقباض پلی استر:
پلی استرهای مختلف، معمولا بین ۵ تا ۸ درصد حجم خود را در طی زمان انعقاد از دست می دهند. این خاصیت دارای مزایا و مضراتی است. مزیت آن در این است که به علت کوچک شدن، از قالب ساده تر بیرون می آید. ضرر آن در این است که اگر یک لایه از آن را روی لایه دیگری که منعقد شده بریزیم، به علت این که لایه قبلی به علت انقباض با دیواره قالب فاصله پیدا کرده است، به داخل آن فاصله راه پیدا می کند و حجم زائدی را به وجود می آورد که بعدا باید تراشیده شود.
رنگ کردن مجسمه های پلی استری:
می توان پودر رنگ یا خمیر رنگ (پیگمنت) که به مادر رنگ معروف است را با پلی استر مخلوط نمود و خوب به هم زد و سپس کبالت را به آن اضافه کرد. پس از انجام مراحل بعدی و انعقاد مجسمه، وقتی آن را از داخل قالب بیرون بیاوریم، مجسمه رنگی یکدست خواهد داشت.
مجسمه های پلی استری را همچنین می توان با جوهر و رنگ فوری مخصوص اتوموبیل رنگ آمیزی کرد. با جوهر رنگ مقداری استون یا تینر فوری مخلوط می کنیم و با قلم مو آن را به روی مجسمه پلی استری می کشیم. یکی دیگر از رنگ های مورد استفاده برای پلی استر، رنگ های آلکید می باشند.
برای سفید کردن پلی استر از خمیر رنگ سفید و پودر تیتان می توانید استفاده کنید. برای تبدیل پلی استر به فلز از پودر اکلیل و انواع پودر فلزها می توان استفاده نمود.
برای کم مصرف شدن پلی استر از مواد حجم دهنده مانند پودر کربنات کلسیم و تالک و مل و پودر چوب می توان استفاده کرد ولی از گچ و مواد آهکی پرهیز نمایید.
پراکسید (خشک کن) را در انتها اضافه نمایید تا برای سفت شدن زمان را از دست ندهید.
برای توخالی بودن مجسمه یا هر شیئی فقط باید قالب را بطور مدام تا ژله شدن پلی استر چرخاند و برای بسته شدن محل انتهای قالب در نهایت مقداری از پلی استر ترکیب شده را داخل قالب ریخته و آن ایستاده قرار می دهیم تا بسته شود.
سیلیکون قالبسازی
بهترین قالب برای پلی استر، سیلیکون RTV2 برای اشیائ دارای خط تقارن که از قالب به سختی بیرون می آیند مناسب است در غیر ایصورت از PVC یا قالب گوشتی و سایر قالب ها می توان بهره برد.
سیلیکون ازجمله مواد پلیمری است که ازترکیب اتم های سیلیسیم و اکسیژن تشکیل شده است. این ساختمان مولکولی موجب مقاومت بیشتر آن در برابرحرارت نسبت به مواد آلی دیگر میگردد. با فرمولهای مختلفی از این مواد میتوان به طیف وسیعی از حالتهای فیزیکی دست یافت.
سیلیکونها را میتوان بصورتهای مختلف تولید نموده و مورد استفاده قرارداد.
سیلیکونهای مایع (روغن سیلیکون)
سیلیکونهای گرما پخت (HTV)
سیلیکونهای هواپخت (RTV)
سیلیکونهای مایع: در مواقعی که بخواهیم ویسکوزیته سیلیکون مورد استفاده را کاهش دهیم از این مواد استفاده می نماییم. در ضمن این مواد باعث کاهش سختی پس از عملیات پخت نیز میگردند.
سیلیکونها : (RTV Room temperature vulcanization)
قابلیت پخت در دمای اتاق و نیز انعطاف پذیری و عدم چسبندگی به سطوح را دارد. با توجه به ویسکوزیته این مواد میتوان از این مواد در کپی برداری از سطوح ومدلها استفاده نمود. این مواد بسیار منعطف بوده و استفاده از آن به دفعات تاثیری در کیفیت این مواد ندارد. با استفاده از کاتالیستهای ویژه میتوان سرعت پخت را تا حدزیادی افزایش داد.
کاربرد:ساخت قالبهای عمومی، ساخت قالبهای دقیق مدل سازی، ریخته گری های سریع و مکرر، تکثیر در سرامیک سازی، صنایع سرامیک سازی، صنایع مجسمه سازی، قالبها ی مقاوم در برابر کشش، صنایع واشر سازی، ورق های طلاکوبی ، روان کننده ها و جدا کننده ها، قالب محصولات پیچیده با ابعاد دقیق.
سیلیکونهای (HTV high temperature vulcanization):
با توجه به خواص بالای این مواد میتوان از آنها در ساخت قطعاتی که درمعرض حرارت میباشند استفاده نمود. ازجمله کاربردهای این مواد ساخت قالبهای عمومی و ریخته گری می باشد. از جمله کاربردهای این مواد می توان به ساخت قالبهای سرامیک سازی و واشر سازی نام برد.
در ادامه، موضوعاتی تکمیلی با سرفصل های زیر آمده که در هنگام کار کردن با رزین ها به ویژه رزین پلی استر به آن احتیاج پیدا میکنید. این اطلاعات که به سادگی پیدا نمی شوند، تخصصی و البته به زبان ساده می باشند که می توانند برای تان راهگشا باشند. پیشنهاد میکنم در صورت نیاز آن را دریافت کنید تا پاسخ پرسش های احتمالی خود را پیدا کرده و سریعتر و مطمئن تر به هدفتان برسید.
دلایل ایجاد حباب و راه حل های از بین بردن آن
دلایل ترک خوردن و تاب برداشتن قطعه
دلایل خشک نشدن یا چسبناک ماندن قطعه
رزینهای گرماسخت
رزین پلی استر غیر اشباع
رزین پلی استر الاستیسیته
رزین پلی استر شفاف
رزین اپوکسی (رزین آرالدیت)
کوبالت (جوهر)
پرکننده (فیلر)
انواع پرکننده ها
فیلر رنگی
خشک کن یا هاردنر (کاتالیست)
نوع واکنش
قابلیتهای قطعات رزینی
دمای محیط
نحوه نگهداری رزین
رزین سرد
رزین داغ
حلالهای رزین
نحوه ترکیب کبالت
نحوه ترکیب خشکن کن یا هاردنر
تعیین درصد کبالت و خشک کن
تعیین دمای محیط
فازهای سه گانه خودگیری رزین داغ
استفاده مجاز از رزین
